Wyniki finansowe Grupy Azoty w 2022 roku determinowane sytuacją na europejskim rynku surowców

Sytuacja podażowo-popytowa w europejskiej branży nawozowo-chemicznej w całym 2022 roku zdeterminowana była rynkowymi konsekwencjami zbrojnej agresji Rosji na Ukrainę i wysokimi poziomami cen surowców oraz mediów energetycznych, co skutkowało ograniczeniami produkcji przez europejskich producentów.

W konsekwencji sytuacji makroekonomicznej we wszystkich segmentach działalności odnotowywano wzrost poziomu cen produktów przy spadku wolumenów sprzedaży oraz zachwianiu dotychczasowej równowagi popytowo-podażowej. Ważnym czynnikiem wpływającym na wyniki był poziom inflacji w Europie oraz wzrost kosztów stałych, jak i zmiennych w działalności operacyjnej. Pozytywny wpływ na wyniki Grupy Azoty miała konsekwentnie realizowania strategia dywersyfikacji biznesu.

Negatywny wpływ na poziom skonsolidowanego zysku operacyjnego i zysku netto Grupy Azoty miały utworzone odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych oraz wartość zapasów wyrobów gotowych, półproduktów i surowców. Wpływ odpisów aktualizujących wartość zapasów utworzonych w 2022 roku skutkował pomniejszeniem skonsolidowanych wyników EBIT i EBITDA o kwotę 428 mln zł. Wpływ odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych skutkował zmniejszeniem skonsolidowanego wyniku EBIT Grupy Azoty za 2022 rok o kwotę 924 mln zł. Zgodnie z obowiązującą w Grupie Azoty Polityką Rachunkowości odpisy te są jednorazowymi zdarzeniami o charakterze niepieniężnym.

Wyniki ubiegłego roku były determinowane przede wszystkim sytuacją na europejskim rynku surowców. Zachwianie równowagi popytowo-podażowej, które obserwujemy we wszystkich segmentach od IV kwartału skutkuje dostosowywaniem wielkości produkcji spółek Grupy Kapitałowej do bieżącej sytuacji na rynku, o czym cyklicznie informujemy publikując szacunkowe skonsolidowane wolumeny produkcyjne. To, co kluczowe - wypracowana stabilna sytuacja finansowa pozwala Grupie Kapitałowej mierzyć się z aktualnymi wyzwaniami, które dotyczą całej europejskiej branży nawozowo-chemicznej. Kontynuujemy realizację projektów w ramach strategii Grupy Azoty w perspektywie do 2030 roku. Zmiany makroekonomiczne i koniunkturalne, które obserwujemy od czasu publikacji strategii, dodatkowo wzmocniły przesłanki do jej realizacji – przede wszystkimi w obszarze transformacji klimatyczno-energetycznej oraz dekarbonizacji. Realizacja kluczowego projektu Grupy, tj. Zielone Azoty pozostaje naszym priorytetem, co bezpośrednio przełoży się na wzrost konkurencyjności w coraz bardziej wymagającym otoczeniu rynkowym. Istotnym wzmocnieniem dla naszego biznesu, jak również realizowanej strategii dywersyfikacji będzie uruchamiana w tym roku flagowa inwestycja Grupy, czyli Polimery Police. Dążymy do utrzymania silnej pozycji rynkowej w poszczególnych segmentach, stąd aktywnie reagujemy na wszelkie zmiany w otoczeniu biznesowym i dostosowujemy nasze działania do bieżącej sytuacji. Realizacja Zielonej Strategii Grupy Azoty oraz uruchomienie Polimerów Police postrzegamy jako kluczowe czynniki wspierające osiągnięcie zamierzonych celów – mówi Tomasz Hinc, Prezes Zarządu Grupy Azoty S.A.
 

Rok 2022 to okres dużej zmienności we wszystkich segmentach Grupy Azoty - zarówno w odniesieniu do cen surowców i mediów energetycznych, jak również produktów oraz sytuacji popytowo-podażowej. Kluczowym czynnikiem determinującym wyniki Grupy Azoty były ekonomiczne skutki rosyjskiej agresji na terytorium Ukrainy. W okresie najbardziej dynamicznych wzrostów cen surowców Zarządy Spółek zmuszone zostały do podejmowania trudnych decyzji o czasowym ograniczaniu produkcji nawozów, tworzyw i melaminy. Pod względem rentowności dużym wyzwaniem był IV kwartał, w którym każdy z trzech kluczowych segmentów, a w największym stopniu Segment Agro, uzyskał ujemny wynik EBITDA. Popyt na produkty był niższy niż rok wcześniej, co w sytuacji podwyższonej podaży potęgowanej dużym importem produktów spoza Unii Europejskiej, powodowało ograniczanie sprzedanych wolumenów. Co istotne, mówiąc o produktach spoza UE musimy mieć na uwadze, że koszty ich wytwarzania są znacząco niższe, m.in. z uwagi na brak kosztów związanych z polityką klimatyczną, często brak kosztów emisji, znacząco tańsze surowce oraz niższe koszty pracy. W przypadku Segmentu Agro sytuacja była szczególnie skomplikowana. Bezprecedensowe wzrosty cen gazu ziemnego w 2022 roku windowały ceny nawozów do historycznych poziomów, a produkcja na większości europejskich instalacji była wstrzymywana lub ograniczana. Późniejsze gwałtowne spadki cen gazu powodowały znaczące obniżki cen nawozów, jednak wielu producentów rolnych ograniczało zakupy, oczekując dalszej korekty cenników w związku z dynamicznie spadającymi cenami płodów rolnych. Pomimo skomplikowanej sytuacji w otoczeniu rynkowym, trzeci rok z rzędu nakłady inwestycyjne Grupy Azoty przekroczyły 2,5 mld zł, na co istotnie wpłynęła realizowana zgodnie z harmonogramem inwestycja Polimery Police – mówi Marek Wadowski, Wiceprezes Grupy Azoty S.A. 

Segment Agro

Segment Nawozy odnotował w 2022 roku przychody w wysokości 15 104 mln zł i marżę EBITDA na poziomie 9,0%. W Segmencie Agro głównymi determinantami wyników były duże wahania cen surowców, w tym gazu ziemnego, nierównowaga popytowo-podażowa oraz spadki cen płodów rolnych. Średnie ceny surowców i produktów w segmencie były istotnie wyższe w porównaniu do roku ubiegłego, natomiast wolumen sprzedaży był znacząco niższy.

Ceny gazu ziemnego w analizowanym okresie podlegały bardzo dynamicznym zmianom, notowania spot dla indeksu TTF kształtowały się na poziomie od 22 do 345 EUR/MWh. W związku z obserwowanym w III kwartale trendem wzrostowym i późniejszym, w IV kwartale, trendem spadkowym cen gazu ziemnego, w okresie od sierpnia do października 2022 roku w trzech kluczowych spółkach Grupy Azoty wstrzymano lub ograniczono produkcję nawozów azotowych. W całym roku obserwowano zachwianie równowagi popytowo-podażowej, w głównej mierze spowodowanej sytuacją gospodarczą Europy wynikającą z agresji Rosji wobec Ukrainy. W IV kwartale rynek nawozów znajdował się w stagnacji. Producenci oczekiwali na aktywność rynku i wzrost sprzedaży w związku z nadchodzącym sezonem nawozowym, a odbiorcy wstrzymywali się z zakupami w oczekiwaniu na spadek cen nawozów, którego spodziewali się z uwagi na niższe niż w poprzednim kwartale ceny gazu. Konsekwencją rozbieżności oczekiwań był niski popyt i wzrost stanów magazynowych nawozów u producentów i dystrybutorów. Dodatkowym czynnikiem ograniczenia zakupów przez odbiorców były niepokojące sygnały ze strony rynku rolnego, zwłaszcza obserwowany trend spadkowy cen płodów rolnych, czemu sprzyjały wysokie wolumeny zbóż pochodzących z Ukrainy.

Wypracowana w IV kwartale 2022 roku marża EBITDA Segmentu Agro znacząco spadła względem IV kwartału 2021 roku i ukształtowała się na poziomie minus 5,3%. Wyniki segmentu pomniejszone zostały o dokonane odpisy aktualizujące.

Segment Chemia

Segment Chemia odnotował w 2022 roku przychody w wysokości 6 413 mln zł (wzrost o 38,5% r/r) i marżę EBITDA na poziomie 12,1% (spadek o 2,5 pp. r/r).

W Segmencie Chemia odnotowano wzrost cen wszystkich produktów i niemal wszystkich surowców wykorzystywanych do ich produkcji. Największa dynamika wzrostu cen produktów segmentu, przekraczająca 100% r/r, dotyczyła wody amoniakalnej, NOXy, PULNOx i mocznika na cele techniczne. Wolumeny sprzedaży w niemal wszystkich grupach produktowych segmentu były niższe niż przed rokiem, za wyjątkiem siarki i wody amoniakalnej, a największy spadek ilości sprzedaży odnotowano dla melaminy i alkoholi OXO. Główną determinantą wyników segmentu był wzrost cen surowców oraz sytuacja popytowa, która była relatywnie słaba, a europejscy producenci znajdowali się pod dużą presją konkurencji produktów importowanych spoza Unii Europejskiej. Wpływ na sytuację rynkową melaminy miały wysokie ceny surowców i zakończenie okresu obowiązywania ceł antydumpingowych na przywóz melaminy z Chin do Unii Europejskiej. Wstrzymana od lipca 2022 roku produkcja melaminy w spółce Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. została częściowo przywrócona z końcem października 2022 roku. W ostatnim kwartale rynek monitorował również możliwe skutki zwiększenia potencjału eksportowego Chin ze względu na odbudowę produkcji w wyniku złagodzenia środków zapobiegawczych wprowadzonych w ramach polityki „zero COVID”.

Wypracowana w IV kwartale 2022 roku marża EBITDA Segmentu Chemia ukształtowała się na poziomie minus 3,9%. Wyniki segmentu pomniejszone zostały o dokonane odpisy aktualizujące.

Segment Tworzywa

Segment Tworzywa odnotował w 2022 roku przychody w wysokości 2 083 mln zł (wzrost o 13,9% r/r) i marżę EBITDA na poziomie minus 2,2% (spadek o 13,1 pp. r/r).

Ceny kluczowych surowców produkcyjnych, tj. benzenu i fenolu, a także produktów segmentu kształtowały się na znacząco wyższym poziomie niż w roku ubiegłym. Na rynku tworzyw odczuwalny był słaby popyt z niemal wszystkich branż: motoryzacyjnej, sektora budowlanego, opakowań oraz elektroniki i elektrotechniki, a europejscy producenci mierzyli się z napływem importowanego towaru. W okresie od sierpnia do października w związku z gwałtownym wzrostem cen surowców wstrzymano produkcję kaprolaktamu i poliamidu 6 w zakładach produkcyjnych Grupy Azoty S.A. oraz Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. Czynniki te skutkowały istotnym ograniczeniem w zakresie sprzedaży produktów Grupy Azoty w tym segmencie w porównaniu do roku poprzedniego.

Wypracowana w IV kwartale 2022 roku marża EBITDA Segmentu Tworzywa ukształtowała się na poziomie minus 43,4%. Wyniki segmentu pomniejszone zostały o dokonane odpisy aktualizujące.