Domy kanadyjskie – niedoceniona technologia budowy domów energooszczędnych

Konstrukcja szkieletowa domów kanadyjskich

Domy kanadyjskie są to budynki drewniane o konstrukcji szkieletowej, bardzo często z bali. Konstrukcja ta złożona jest z pionowych drewnianych słupków ułożonych w odległości 30, 40 lub 60 cm od siebie. Niezwykle ważny jest taki sam rozstaw słupków, nawet, gdy w ścianie planowane jest okno. W tym miejscu zazwyczaj umieszcza się belkę, która stanowi nadproże. Rozstaw słupków jest nieprzypadkowy – ma ułatwić późniejsze obicie domu płytami OSB, usztywniającymi całą konstrukcję oraz wiążącymi ją. Słupki wiązane są u góry dwoma oczepami. Jeden ma za zadanie spiąć ze sobą poszczególne słupki, drugi – wiąże ze sobą całe ściany. Domy kanadyjskie szkieletowe, w których występuje użytkowe poddasza, powinny zostać wyposażone w słupki o wymiarach 4x15 cm.

Strop wspierany jest przez ściany. Sam strop wykonuje się z belek drewnianych o parametrach oraz rozstawie indywidualnie dopasowanych do projektu. Na belkach mocowane są płyty OSB, a jeśli inwestorowi zależy na deskowaniu – przybijane są deski. Niezwykle istotne dla akustyki domu jest zadbanie o izolację stropu. W domach kanadyjskich z poddaszem użytkowym, zalecane jest wykonanie podwójnej izolacji – między belkami oraz pod podłogą.

Kiedy konstrukcje ścian zostały już stworzone, przestrzenie między słupkami wypełnione zostają ociepleniem. Do tego celu najczęściej używa się wełny mineralnej, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, by skorzystać z innych rodzajów ociepleń, na przykład natryskowych. W przypadku tego rodzaju budownictwa nie stosuje się styropianu, ponieważ jest zbyt sztywny, przez co nie przylega odpowiednio do ewentualnych nierówności.

Dobry klimat wewnątrz domu kanadyjskiego o szkieletowej konstrukcji zagwarantuje zastosowanie folii. Od zewnątrz używana jest folia wiatroizolacyjna, od wewnątrz natomiast – paroizolacyjna. Na tą konstrukcję od wewnątrz ułożone powinny zostać płyty kartonowo-gipsowe, kartonowo-włóknowe, albo boazeria. Natomiast od zewnątrz dom może zostać wykończony w dowolny sposób.
 

Domy kanadyjskie wznosi się jedynie z dobrych i trwałych gatunków drewna. W Polsce najbardziej cenione jest drewno świerkowe, ponieważ jest łatwo dostępne i posiada odpowiednie cechy wytrzymałościowe, jest przy tym bardzo trwałe. Drewno przygotowywane do budowy musi być nie tylko sezonowane, ale także czterokrotnie strugane i zabezpieczane preparatami przeciwgrzybiczymi oraz przeciwogniowymi.

Oczywiście przed postawieniem szkieletu, niezbędne jest przygotowanie fundamentu. Najczęściej domy kanadyjskie stawiane są na fundamencie płytowym, aczkolwiek istnieje możliwość postawienia ich na ścianach fundamentowych. Właśnie od rodzaju fundamentu zależy ułożenie podłogi. Fundament płytowy zagwarantuje ułożenie podłogi bezpośrednio na gruncie, a ściany fundamentowe – nad przestrzenią wentylowaną.

Koszty budowy domu kanadyjskiego

Warto zaznaczyć na początku, że kwoty podawane przez producentów są cenami za 1 m2 powierzchni zabudowy. Zazwyczaj liczona jest powierzchnia podłogi, a nie użytkowa, która, w przypadku poddasza użytkowego, jest zdecydowanie mniejsza. Dlatego też dom kanadyjski o powierzchni około 140 m2, posiadający poddasze użytkowe, może mieć powierzchnię podłogi oscylującą w granicach 180 m2, albo więcej, w zależności od wysokości ścianki kolankowej.

Cena podawana za 1m2 domu kanadyjskiego nie jest ceną stałą – mieści się w pewnych widełkach. Prezentowane ceny dotyczą zabudowy o powierzchni 100-140 m2. Mniejsze domy będą wymagały dopłaty w wysokości około 300-400 zł/m2, cena większych może być niższa o około 100 zł/m2.

Jak każdy rodzaj budowli, domy kanadyjskie również posiadają elementy stałe, które należy wykonać, a które nie mają bezpośredniego związku z jego wielkością. Mowa tu o kominach i kominkach, kuchni i łazience. Koszt ten jest wysoki i porównywalny, bez względu na metraż domu. Warto wziąć pod uwagę, że przy większym metrażu ich koszt będzie dzielony przez większą liczbę m2, a więc ich udział w cenie za 1 m2 będzie niższy.

Wpływ na koszty poniesione w związku z budową domu kanadyjskiego ma również jego projekt architektoniczny. Kluczową rolę odgrywa fakt, czy budynek będzie parterowy czy z poddaszem użytkowym. Poddasze użytkowe wymaga zastosowanie mocniejszego stropu, przez co cena rośnie. Jednak taki dom wymaga mniejszego fundamentu i dachu.

Znaczny wpływ na koszty ma dach – dwuspadowy, pozbawiony jaskółek jest zdecydowanie tańszy niż czterospadowy z kilkoma lukarnami.

Ważna jest również liczba ścian wewnętrznych. Dom kanadyjski, w którym znajdą się dwie otwarte przestrzenie okazuje się tańszy niż dom z mocno podzieloną przestrzenią. Wyższe koszty związane są z użyciem większej ilości materiałów.

Podsumowując – najtańsze domy kanadyjskie to domy parterowe z dwuspadowym, krytym dachem, niemające zbyt dużej ilości otworów okiennych, w których wnętrzu dominuje otwarta przestrzeń.
 

Koszty budowy domów kanadyjskich prefabrykowanych w przeliczeniu na mkw:

• stan surowy otwarty – 700-800 zł

• stan surowy zamknięty – 950- 1390 zł

• stan deweloperski – 1600-1950 zł

• stan pod klucz – 1900-3000 zł

Wady domów kanadyjskich

Jedna z najczęściej słyszanych negatywnych opinii na temat domów kanadyjskich odnosi się do ich trwałości. Wielu ludzi uważa, że dom drewniany jest mniej odporny na zmiany atmosferyczne czy upływający czas, niż jego murowany kolega. Przekonanie to najprawdopodobniej wzięło się z niewiedzy i negatywnych doświadczeń. Niegdyś świadomość na temat drewna była mniejsza, używano też nieodpowiednich preparatów zabezpieczających, co skutkowało wcześniejszym starzeniem się domów drewnianych. Współczesne technologie dają możliwość uzyskania wręcz doskonałych parametrów drewna, dzięki czemu zyskuje ono bardzo długą żywotność.

Kolejna opinia odnosi się do sposobu wykonania – wielu inwestorów uważa, że domu kanadyjskie stawiane są w sposób niedbały, przez co zdecydowanie szybciej wymagają przeprowadzenia remontów. Nie da się ukryć, że wielokrotnie domy kanadyjskie nie są budowane przez profesjonalistów, którzy nie mają zielonego pojęcia o tej technologii. Niewielka popularność tego rodzaju budownictwa sprawiła, że niezwykle trudno znaleźć w Polsce prawdziwych specjalistów. Oczywiście problem z fachowcami dotyczy w podobnej mierze budownictwa murowanego, chociaż nie da się ukryć, że w przypadku tradycyjnych budynków, zdecydowanie łatwiej jest naprawić ewentualne niedociągnięcia. Domy kanadyjskie wymagają od ekipy budowlanej znajomości specyfiki tego rodzaju budynków już od początkowych etapów wznoszenia domu – w tych budowlach najważniejsze jest prawidłowe wzniesienie konstrukcji. W domach kanadyjskich znacznie trudniej ukryć ewentualne nieprawidłowości i je naprawić.

Bardzo często jako argument przeciw podaje się również stwierdzenie, iż domy kanadyjskie bardzo szybko się nagrzewają latem i wychładzają zimą. Jest to tylko poniekąd prawdą, ponieważ ten typ budowli szybko akumuluje ciepło. Do rozwiązania problemu wystarczy odpowiednia izolacja ścian zewnętrznych, która pozwoli łatwo wyeliminować problem z szybkim nagrzewaniem się domu latem. Ponadto prawidłowo wykonany dom kanadyjski, dzięki dobrej izolacyjności uzyska odpowiednie parametry współczynnika U (poniżej 0,3 W/m2K), sprawi to, że zyska on miano domu energooszczędnego.

Domom kanadyjskim zarzuca się również problemy z akustyką, zazwyczaj związane ze zbyt głośnymi stropami. Problem ten jednak jest związany nie z samą technologią, a z nieodpowiednio dobraną izolacją akustyczną między piętrami. Podwójny system ocieplania, o którym mowa była wcześniej, skutecznie wyeliminuje ten problem.

Pozytywne opinie na temat domów kanadyjskich

Każdy medal ma dwie strony, dlatego oprócz negatywnych opinii na temat domów kanadyjskich, które, swoją drogą, w większości są mitami, bardzo często można natknąć się na słowa podziwu dla tej technologii.

Niewątpliwą zaletą jest szybkość wznoszenia budowli. Dom drewniany szkieletowy zdecydowanie szybciej zostaje postawiony niż tradycyjny dom murowany. Najprostsze domy kanadyjskie mogą być gotowe pod klucz w przeciągu trzech miesięcy. Na czas budowy nie wpływa pora roku, ponieważ wymagają one użycia jedynie drewna, wkrętów i gwoździ. Najwięcej czasu i odpowiedniej temperatury wymaga jedynie fundament.

Należy pamiętać, że domy kanadyjskie są energooszczędne i ekologiczne. Mowa tu zarówno o zużycie energii, jak i o zastosowanie ekologicznych materiałów. Drewno jest całkowicie naturalnym materiałem, które rosnąc absorbuje najwięcej CO2, niż z czasem jest używane do jego obróbki.

By dom kanadyjski był w pełni energooszczędny i ekologiczny, zalecany jest montaż rekuperacji (więcej na temat rekuperacji przeczytasz tutaj) oraz pompy ciepła. Na temat parametrów domów energooszczędnych dowiesz się więcej z artykułu: Parametry domów energooszczędnych.

Jednak największą zaletą tego budownictwa jest jego cena. Koszty budowy domów kanadyjskich są znacznie niższe niż ich murowanych odpowiedników. Mniej kosztowne są materiały, mniejsza ich ilość jest potrzebna, ale też ekipa budowlana pracuje znacznie krócej. Dlatego domy kanadyjskie stają się atrakcyjne, szczególnie dla osób, których nie stać na budowę domu murowanego.

Gdzie znaleźć projekty domów kanadyjskich?

Technologia kanadyjska pozwala zbudować niemal każdy budynek. Inwestorów ogranicza jedynie wyobraźnia (i zasobność portfela). Należy jednak pamiętać, że projekt budowlany musi być dostosowany do technologii. Dlatego w tym przypadku nie można kupić gotowego projektu i zbudować dom, ot tak. Domy kanadyjskie wymagają zastosowania stosownych obliczeń konstrukcyjnych.

Najłatwiejszym rozwiązaniem jest udanie się do firmy zajmującej się wykonawstwem, a co za tym idzie – samą budową domów kanadyjskich. Profesjonalne firmy wykonawcze mają swoich projektantów i konstruktorów, albo przynajmniej współpracują z pracowniami architektonicznymi, w których mogą zostać przygotowane projekty zgodne ze standardami technologii szkieletowej. Tego typu projekt to koszt około 2-2,5 tysiąca złotych, a jego największą zaletą jest fakt, iż, jeśli inwestor nie chce dokonywać żadnych zmian, nie będzie on wymagał dodatkowych przeróbek. Projekty wyposażone zostają w szczegółowe kosztorysy, dzięki którym już na etapie projektu inwestor wie, jaki będzie końcowy koszt domu. Coraz częściej podawane są dwie ceny – za dom w standardzie deweloperskim oraz dom wykończony pod klucz.

Drugim sposobem jest znalezienie projektu domu kanadyjskiego w dostępnym katalogu domów jednorodzinnych. Największe biura projektowe mają w swoich ofertach projekty różnych typów domów. Ponadto często współpracują z firmami wykonawczymi i dysponują informacjami, czy i która firma zajmuje się budowaniem domów kanadyjskich oraz która najlepiej sprawdzi się w przypadku tego konkretnego projektu. Koszty są podobne, około 2-2,5 tysiąca złotych. Również w i tym przypadku zazwyczaj dostępny jest całkowity kosztorys.

Projekt domu kanadyjskiego można również zlecić. W takim przypadku warto udać się do biura architektonicznego, które zajmuje się domami szkieletowymi i zlecić projekt indywidualnie dopasowany do potrzeb inwestora. Kosz takiego projektu to około 10 tysięcy złotych. Jest to znacznie droższe rozwiązanie i niepozbawione wad – w tym przypadku inwestor nie dowie się, ile będzie kosztować budowa domu. Dopiero, gdy projekt zostanie wykonany można zwrócić się z prośbą do firmy wykonawczej o wycenę. Nie da się ukryć, że jest to ryzykowne rozwiązanie, szczególnie, gdy inwestora poniesie wyobraźnia i koszt realizacji okaże się znacznie wyższy niż zakładał.

Ceny domów kanadyjskich

Jak się okazuje – projekt architektoniczny nie jest jedynym wyznacznikiem kosztów związanych z budową domu kanadyjskiego. Istotny wpływ na cenę ma również rodzaj zastosowanej instalacji. W najtańszych domach instalowane są grzejniki konwektorowe. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by zostały one zastąpione przez inne systemy ogrzewania – kominek z płaszczem wodnym, ogrzewanie gazowe czy ogrzewanie pompą ciepła. Jest to jednak nierozerwalnie związane z wykonaniem dodatkowych instalacji, co może podnieść koszt nawet o 20 tysięcy złotych, w przypadku dwóch pierwszych rozwiązań oraz około 70 tysięcy złotych, w przypadku zastosowania pompy ciepła. Budując dom o powierzchni 140 m2 jest to wzrost odpowiednio o 140 zł/m2 i 500 zł/m2.

Poza nowoczesnymi instalacjami grzewczymi kuszące okazuje się również wykonanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją (około 20 tysięcy złotych), paneli słonecznych (około 20 tysięcy złotych), instalacji odkurzacza centralnego (około 4 tysięcy złotych) czy najnowocześniejszej instalacji alarmowej (około 4 tysięcy złotych). Łączny koszt wszystkich wymienionych instalacji to około 48 tysięcy złotych, co dla przykładowego domu o powierzchni 140 m2 daje wzrost ceny za 1 m2 o 340 zł. Całkowite koszty budowy domu kanadyjskiego znacznie rosną. Warto jednak wziąć pod uwagę późniejsze korzyści związane z użytkowaniem najnowocześniejszych technologii, które znajdą odzwierciedlenie w oszczędnościach finansowych, ale i zdrowiu mieszkańców.

Na całkowitą kwotę budowy domu niebagatelny wpływ ma również jego wykończenie. Akurat w tym przypadku podanie nawet górnych widełek jest niezwykle trudne, ponieważ inwestorzy prześcigają się w pomysłach. Niektórzy producenci mimo to dają możliwość oszacowania kosztów wykończenia. Dlatego czasami w cennikach znajduje się kosztorys domu kanadyjskiego pod klucz. Oferta przedstawia inwestorom kilka możliwych wariantów wykończenia domu oraz orientacyjną cenę jego wykonania. Jest to dobra alternatywa dla osób, które dysponują ograniczonym budżetem i chcą odpowiednio wcześniej wiedzieć, ile wyniesie ich całkowity koszt budowy domu kanadyjskiego.

Wykonawcy często mogą liczyć na zniżki na materiały wykończeniowe, w odróżnieniu od klientów indywidualnych. Zazwyczaj daje to oszczędności na poziomie około 10%.

Czy domy kanadyjskie to dobry pomysł?

Podsumujmy – budowa domu kanadyjskiego jest znacznie tańsza niż domu tradycyjnego, murowanego. Jednak wcale tak nie musi być. Odpowiednio dobrany projekt, wykonawca, materiały wykończeniowe oraz instalacja pozwolą zaoszczędzić, ale mogą też znacznie podnieść koszty. Odpowiednio postawiony dom kanadyjski z zastosowaniem najnowocześniejszych rozwiązań instalacyjnych będzie droższy w budowie, ale tańszy w eksploatacji i zdrowszy, dzięki energooszczędności i przyjaznemu mikroklimatowi.