„Korona i Państwo – 1000 lat Królestwa”. Spektakl na murach Zamku Królewskiego na Wawelu

„Korona i Państwo – 1000 lat Królestwa” to spektakl multimedialny, którego tematyka i artystyczna narracja przenoszą nas od czasów średniowiecza, od czasów przedchrześcijańskich, przez początki państwowości, aż po rozwój Królestwa oraz rolę Krakowa i wzgórza wawelskiego, miejsca koronacji. Wydarzenie jest częścią Małopolskich Obchodów Światowego Dnia Turystyki w Krakowie, wpisując się również w tegoroczne obchody jubileuszu Tysiąclecia Królestwa Polskiego.

Spektakl „Korona i Państwo – 1000 lat Królestwa” i projekcja na murach Zamku Królewskiego na Wawelu to jak podróż w czasie i przestrzeni. Przenosimy się do kluczowych dla Polski i Polaków momentów, budujących naszą narodową tożsamość. To wydarzenie łączące sztukę, narodową historię, talent twórców przedsięwzięcia, a także nowoczesność i rozmach, splatając to wszystko, w najbardziej prestiżowym i tak dla nas szczególnym, historycznym miejscu, jakim jest Zamek Królewski na Wawelu. Skala przedsięwzięcia i wrażenia są niesamowite. Szanowni Państwo, bez wątpienia to jedno z najciekawszych wydarzeń wizualnych i artystycznych ostatnich lat. Codziennie, do 11 listopada, w godzinach od 17 do 20, serdecznie zapraszamy do obejrzenia, do wspólnego przeżywania i podziwiania multimedialnego widowiska na murach Zamku Królewskiego na Wawelu

– mówi Iwona Gibas z Zarządu Województwa Małopolskiego.

Moment powszechnie znany, a jednak wciąż tajemniczy…

Moment historii, o którym opowiada widowisko, jest z jednej strony powszechnie znany i opisany, z drugiej zaś nieco tajemniczy i wciąż nieodkryty. Zachowały się relacje i świadectwa, lecz wiele faktów i zdarzeń pozostaje nieznanych lub otwartych na interpretację, zwłaszcza tę artystyczną – jak podkreślają w tekście kuratorskim do spektaklu jego twórcy.

Multimedialna opowieść powstała w technice animacji z użyciem technik rysunkowych, malarskich oraz 2D i 3D. Wiele scen zostało narysowanych i namalowanych ręcznie. Projekcja została stworzona bez użycia narzędzi AI.

Za koncepcję artystyczną odpowiada dr hab. Robert Sowa, prof. ASP – artysta wizualny, reżyser filmów animowanych, który współpracował z zespołem młodych twórców związanych z krakowską Akademią Sztuk Pięknych. Warstwę muzyczną stworzyła kompozytorka Ewa Trębacz, a dopełniają ją wokalizy Anny Niedźwiedź.

Kraków jest sercem tej opowieści

Początek opowieści odnosi się do skrywanego przez mroki dziejów, czasu tradycyjnych wierzeń wspólnot wczesnopiastowskich, wyobrażonych jako świat czarów, mitów i demonów, który znajduje swój symboliczny kres w chwili chrztu Polski.

Okres krzepnięcia państwa odnajdziemy w ujęciach przedstawiających działalność św. Wojciecha, zjazd gnieźnieński i wizytę cesarza Ottona III, a jego kulminacją są sceny koronacji w 1025 roku. I choć Bolesław, zwany później Chrobrym wybrał Gniezno na centrum władzy i to właśnie tam odbyła się pierwsza ceremonia, to już kilkanaście lat później, po niszczycielskim najeździe na Wielkopolskę władcy czeskiego Brzetysława, Kazimierz Odnowiciel od 1039 roku ustanowił Kraków głównym ośrodkiem życia politycznego Polski. Nie zmienił tego fakt późniejszych koronacji m.in. Bolesława Śmiałego. Od 20 stycznia 1320 roku, kiedy korona spoczęła na skroniach Władysława Łokietka, katedra wawelska będzie miejscem koronacji królów Polski.

Kraków jest sercem tej opowieści. To właśnie tutaj, wśród bezcennych zbiorów Muzeum Archeologicznego, Muzeum Narodowego, Muzeum Krakowa i Muzeum Archidiecezjalnego, narodziły się inspiracje nadające tempo narracji spektaklu. Kościoły pełne historii oraz majestatyczny Wawel stały się niewyczerpanym źródłem symboli, barw i emocji, które ożyły, sprzyjając artystycznej interpretacji.

Ślady inspiracji wielkimi twórcami polskiej sztuki

W spektaklu odnajdziemy również wyraźne ślady inspiracji wielkimi twórcami polskiej sztuki, Jackiem Malczewskim, Janem Matejką, ale przede wszystkim Stanisławem Wyspiańskim. Jedną z najbardziej intrygujących scen jest sekwencja oparta na niemal karykaturalnym szkicu Wyspiańskiego, będącym przewrotnym komentarzem do „Bitwy pod Grunwaldem” Matejki. Ten pozornie abstrakcyjny rysunek w projekcji ożywa i staje się oryginalnym epilogiem scen bitewnych.

Złota paleta zastosowana w widowisku nawiązuje do fryzu Jacka Malczewskiego z Pałacu Sztuki. Odnajdziemy tu również odniesienia do dzieł Jana Matejki, w tym „Stańczyka”, który nie przestaje wybrzmiewać jako symbol namysłu nad losem Polaków.

Wyjątkowe miejsce zajmuje twórczość Stanisława Wyspiańskiego, od szkiców i rysunków, takich jak „Achilles” oraz „Apollo” po projekt witraża „Kazimierz Wielki” do katedry wawelskiej, którego współczesną realizację można obejrzeć dziś w Pawilonie Wyspiańskiego w Krakowie. Legendarny „król w koralach” w wizji Wyspiańskiego łączy majestat monarchy z ludową symboliką czerwieni, odwołując się do tożsamości narodu jako wspólnego dobra królów i ludu.

Projekcja na trzech ścianach murów wawelskich

Projekcja odbywa się na trzech ścianach murów wawelskich, gdzie światło i dźwięk stworzą symboliczny krąg wokół wawelskiego Zamku, oplatając go niczym koroną. Całość to nieustannie przeobrażające się animowane sceny, które wzmacnia ruch panoramiczny, sprawiając, że sekwencje płyną jedna po drugiej, ukazując widzowi kolejne odsłony wizualnej narracji.

Odbiorcami spektaklu są mieszkańcy miasta, ale także turyści z Polski i zagranicy, odwiedzający Kraków. Nie zawiera on tekstów ani tłumaczeń. Został zaplanowany jako powtarzająca się projekcja, aby każdy widz mógł swobodnie dołączyć w dowolnym momencie. Wizualny charakter dzieła nawiązuje do formy monumentalnego, ruchomego fresku.

Spektakl będzie się odbywał jednocześnie na murach od strony ulic Grodzkiej, Smoczej oraz od zakola Wisły w dniach od 7 do 11 listopada, od godziny 17:00 do 20:00. Wstęp jest wolny i nie wymaga wcześniejszej rejestracji. Projekcja trwa 20 minut i jest powtarzana codziennie.

Realizacja: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Organizatorzy: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego – Departament Turystyki i Małopolska Organizacja Turystyczna.