Grzybki halucynki i teoria „Stoned Ape” Terencea McKennego

W Polsce najczęściej spotykana jest łysiczka lancetowata. Niemniej naukowcy, ale także domorośli mykolodzy mają w naszym kraju bardziej zróżnicowany wybór. Grzybki halucynki dostępne są jako growkity, czyli gotowe zestawy z zaszczepioną grzybnią, które można dowolnie badać. Co ciekawe, związana z nimi jest „Stoned Ape”, jedna z ciekawszych teorii ewolucji naszego gatunku. Przyjrzyjmy się jej bliżej.

„Upieczone małpy”, czyli teoria Terencea McKennego

Teorię „stoned ape” zaproponował amerykański etnobotanik, pisarz i filozof Terence McKenna. Hipoteza ta sugeruje, że zjedzenie przez małpy naczelne grzybów, które zawierały psylocybinę, mogło wpłynąć na przyspieszenie ewolucji ludzkiego mózgu i rozwoju świadomości.
 

Zgodnie z koncepcją „upieczonej małpy” w czasach prehistorycznych nasi przodkowie zaczęli schodzić z drzew i przemierzać sawannę. W końcu trafili na grzyby zawierające psylocybinę, które rosły na odchodach zwierząt. Autor „Pokarmu Bogów” sugeruje, że ich spożycie mogło wywołać różne efekty, które przyspieszyły ewolucję. Wśród nich należy wymienić:

• Wzrost kreatywności i wyobraźni – psylocybina wpływa na zmianę sposobu myślenia, percepcji i odczuwania, co mogło wpłynąć na rozwój języka, sztuki  i innych form komunikacji.
• Zwiększenie ostrości wzroku – psylocybina poprawia percepcję krawędzi, co mogła pomóc naszym przodkom w unikaniu drapieżników i podczas polowań.
• Poprawa empatii i poczucia wspólnoty – doświadczenia mistyczne wywołane przez grzyby mogły wpłynąć na zacieśnienie współpracy między jednostkami, co jest istotne w kontekście przetrwania gatunku.
• Stymulacja seksualna – grzyby psylocybinowe zwiększają libido, co mogło prowadzić do zwiększenia częstotliwości kopulowania i tym samym zwiększyło szanse na przekazanie swoich genów.

Warto zaznaczyć, że teoria jest w wielu kręgach kontrowersyjna. Trudno jednoznacznie udowodnić wydarzenia sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat. Współczesna nauka wciąż bada wpływ substancji psychoaktywnych na mózg i ewolucję. Niemniej hipoteza McKennego jest jedną z bardziej niespotykanych i kontrowersyjnych. Co mogło wpłynąć na naszych przodków, że w krótkim czasie ewoluowali? Być może nigdy nie będzie nam tego zweryfikować.

Jak działa psylocybina?

Psylocybina przekształca się w ludzkim organizmie w psylocynę i wpływa na układ nerwowy. Działa głównie na receptory serotioninowe 5-HT2A i reguluje nastrój, percepcję, pamięć i uwagę. Interakcje powodują zmiany percepcji, nastroju i myślenia, wywołując intensywne wrażenia i halucynacje, przeważnie pozytywne.
 

Efekt zażycia psylocybiny trwa od kilku do kilkunastu godzin, a wiele zależy od dawki i cech osobowościowych. Co ważne, na efekty grzybków wpływać może środowisko, nastrój oraz emocje. Osoby, które zjadły grzyby halucynogenne, opisują intensyfikację wrażeń, zwiększoną empatię, a także otwartość na doświadczenia duchowe. Niekontrolowane stosowanie może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne. Warto więc czerpać z doświadczeń przewodników i lekarzy.