.png)
W hołdzie żołnierzowi niezłomnemu
Uroczystość odbyła się w czwartek, 27 listopada na skwerze przy Pomniku Żołnierzy Niezłomnych. Centralnym punktem wydarzenia było odsłonięcie tabliczki z nazwą skweru im. ppłk. Ludwika Marszałka.
Ludwik Marszałek, znany pod pseudonimem „Zbroja”, urodzony w 1912 roku w Brzezinach koło Ropczyc, był oficerem Wojska Polskiego związanym zarówno z piechotą, jak i lotnictwem. W okresie okupacji pełnił kluczową rolę w strukturach Armii Krajowej – od czerwca 1944 roku stał na czele dębickiego obwodu AK, którego komendantura mieściła się w Gumniskach. Po zakończeniu wojny angażował się w działalność niepodległościową w strukturach AK–WiN na terenie województwa rzeszowskiego oraz na Dolnym Śląsku, współtworząc m.in. podziemne pismo „Ku Wolności”, wydawane przez Okręg Rzeszowski WiN.
Po przejęciu władzy przez komunistów kontynuował walkę konspiracyjną, sprzeciwiając się represjom nowego systemu. Aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, przeszedł ciężkie śledztwo, a następnie został skazany na śmierć. Wyrok wykonano 27 listopada 1948 roku we Wrocławiu. Jego życie i działalność stały się symbolem niezłomności, patriotyzmu oraz oddania sprawie wolnej i suwerennej Polski.
Ceremonia nawiązywała do tragicznych okoliczności śmierci bohatera – rozpoczęcie o godzinie 17:30 dokładnie upamiętniło moment wykonania wyroku sprzed równo 77 lat.
Wydarzenie przygotowały wspólnie: 16. Dolnośląska Brygada Obrony Terytorialnej im. ppłk. Ludwika Marszałka, Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu oraz Centrum Historii Zajezdnia. Uroczystość prowadzili por. Sebastian Czyżowicz i Kamilla Jasińska, przybliżając zebranym tło historyczne i symbolikę wydarzenia.
Apel pamięci i ceremoniał wojskowy
Po meldunku o gotowości pododdziałów i odegraniu hymnu państwowego rozpoczęła się część oficjalna. Okolicznościowe przemówienia wygłosili m.in. płk Edward Chyła, dowódca 16. DBOT, dr hab. Kamil Dworaczek, dyrektor IPN we Wrocławiu, dr Andrzej Jerie, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia, a także Maciej Małozięć, Wiceburmistrz Miasta Dębica i członek Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻAK.
Symboliczne odsłonięcie tabliczki z nazwą skweru wykonał Krzysztof Marszałek, syn ppłk. Marszałka, w asyście dowódcy brygady oraz przedstawicieli współorganizatorów. Z kolei przewodnicząca Rady Miejskiej Wrocławia, Agnieszka Rybczak, przekazała pamiątkowe tablice rodzinie bohatera oraz jednostce wojskowej noszącej jego imię.
W części religijnej odmówiono modlitwę ekumeniczną prowadzoną przez kapelanów trzech wyznań. Następnie odczytano Apel Pamięci, oddano salwę honorową oraz złożono kwiaty pod pomnikiem. Uroczystość zakończyła Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego.
Liczny udział środowisk patriotycznych i mieszkańców
Uroczystości wpisały się w kalendarz obchodów 80. rocznicy rozwiązania Armii Krajowej (1945–2025), 35. rocznicy powstania Światowego Związku Żołnierzy AK (1990–2025) oraz Roku gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego w Dębicy.
W wydarzeniu uczestniczyli członkowie rodzin ppłk. Marszałka i Żołnierzy Niezłomnych, przedstawiciele administracji państwowej i samorządowej, żołnierze Wojska Polskiego, poczty sztandarowe oraz mieszkańcy Wrocławia i Dolnego Śląska. Miasto Dębica reprezentował Wiceburmistrz Maciej Małozięć z przygotowaną na tę okoliczność szczególną przemową, którą mogą Państwo wysłuchać w materiale Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu zamieszczonym poniżej.
