.png)
Zaburzenia widzenia barw – co to jest?
Ślepota barw, czyli zaburzenie widzenia barw, to niezdolność do rozpoznawania różnic pomiędzy kolorami. W większości przypadków dotyczy problemów z różnieniem niebieskiego i żółtego. Całkowita ślepota barw, czyli zaburzenie, przy którym wszystko postrzegane jest w odcieniach bieli i czerni, zdarza się niezwykle rzadko. Schorzenie ma zwykle podłoże genetyczne. Przyczyną jego wystąpienia mogą być również niektóre choroby oczu i leki. W każdym przypadku wymaga konsultacji z lekarzem okulistą, którą możesz umówić na stronie: https://enel.pl/lekarze/krakow/okulista_124/.
Rodzaje zaburzeń widzenia barw
W medycynie rozróżniane są trzy podstawowe typu zaburzeń barw. Są to monochromatyzm, dichromatyzm i nieprawidłowy trichromatyzm. Schorzenia mają różne przyczyny i objawiają się innym typem zaburzeń:
- Monochromatyzm – oznacza całkowitą ślepotę barwną. Schorzenie występuje w trzech formach. Jedną z nich jest monochromatyzacja czopków, gdzie obecny jest tylko jeden rodzaj czopków odpowiedzialnych za rozpoznawanie kolorów. Ostrość wzroku pozostaje prawidłowa. Achromatopsja charakteryzuje się niewielką ilością czopków. Problemy z rozpoznawaniem kolorów łączą się z występowaniem światłowstrętu oraz zaburzeniami ostrości widzenia. Agnozja barw polega na niemożności dostrzegania kolorów, mimo że oczy anatomicznie są przystosowane do ich rozpoznawania.
- Dichromatyzm – obejmuje zaburzenia w rozpoznawaniu barw związane z całkowitym brakiem jednego z czopków w siatkówce oka. Obejmuje takie schorzenia jak protanopia, deuteranopia i tritanopia, gdzie kolejno brakuje czerwonych, zielonych i niebieskich fotoreceptorów. Chory myli te kolory z odcieniami szarości lub odbiera jako wygaszone.
- Nieprawidłowy trichromatyzm – obniżenie percepcji nasycenia i zdolności rozpoznawania jednej z podstawowych barw (czerwonej, zielonej lub niebieskiej).
Daltonizm – objawy i charakterystyka
Najbardziej znanym zaburzeniem rozpoznawania barw jest daltonizm. Schorzenie w terminologii medycznej nazywane jest achromatopsją. Jest zaliczane do całkowitej ślepoty barwnej. Osoby z daltonizmem mają problem z dostrzeganiem różnic między barwą zieloną, pomarańczową, żółtą i czerwoną. Schorzenie ma charakter dziedziczny. Znacznie częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek. Szacuje się, że średnio jeden na 20 chłopców może mieć problemy związane z zaburzeniem rozpoznawania barw. Powszechne przekonanie, że osoby dotknięte ślepotą barw nie rozróżniają wszystkich kolorów, jest błędne. Dysfunkcja najczęściej oznacza trudności z rozpoznawaniem wybranych odcieni. Często towarzyszy jej doskonały wzrok i ostrość widzenia.
Jak diagnozować zaburzenia widzenia kolorów?
W diagnostyce zaburzeń widzenia kolorów pierwszym krokiem jest obserwacja. U dzieci dotkniętych schorzeniem mogą występować problemy z nauką, gdyż większość zadań w okresie wczesnoszkolnym polega na znakowaniu kolorami. Zaleca się, aby wszystkie dzieci, w tym czasie przeszły rutynowe badania na rozróżnianie kolorów.
Pierwszym krokiem jest przeprowadzanie wywiadu rodzinnego lub z pacjentem w gabinecie lekarskim. Konsultacja obejmuje badanie oczu oraz przeprowadzenie testu z użyciem atlasu z kolorowymi obrazkami lub specjalnych tablic.
Test może być przeprowadzony w gabinecie lekarskim lub okulistyczny. Podczas badania wykorzystuje się między innymi tablice Ishihary, które służą do rozpoznawania barwy zielonej i czerwonej. Podczas badania pacjent ogląda obrazki złożone z kolorowych kropek i próbuje rozpoznać ukryte w nich kształty i liczby. Badanie trwa około 30 minut. Inną metodą są tablice Hardy'ego-Randa-Rittlera, które pozwalają wykryć wszystkie trzy wrodzone zaburzenia barw.
